Wat is ervaringsleren?

Ervaringsleren is leren door te doen en te ervaren. Als iemand je de vraag stelt ‘waar leer je?’ zullen velen het antwoord geven ‘op school’. Veel theoretische dingen leren we inderdaad op school, maar de vraag is of al het geleerde blijft hangen en ook al ken je de theorie, dan zal je het ook nog in de praktijk moeten toepassen of moeten ervaren. Als je net jouw rijbewijs gehaald hebt, kun je nog niet autorijden. Je zult dat echt leren door te doen. Ervaringsleren gebruikt dit principe. Door iets te ervaren, kun je hiervan leren en blijft het geleerde veel langer hangen.

Dit is ook duidelijk zichtbaar in de leerpiramide van Bales (1996) die aangeeft hoeveel procent van het geleerde er blijft hangen (klik hier of op het plaatje voor een vergroting):

Een mooi voorbeeld hoe ikzelf de kracht van ervaringsleren ontdekte was tijdens een congres. Tijdens dit congres kwam ik in aanraking met ervaringsleren: er werd in teams een spel gespeeld waarbij een team bestond uit een binnen- en een buitendienst.

Doel van het spel was om zoveel mogelijk punten te bemachtigen (die verspreid door het dorp lagen). Gezien mijn passie voor buiten zijn en sportief bezig zijn was al snel duidelijk dat ik onderdeel ging uitmaken van de buitendienst.

Nadat het startsein was gegeven rende ik als een bezetene in mijn nette kleren door het dorp heen op zoek naar de punten. In die tijd deed ik ook fanatiek aan adventure racen (waarbij je met kaart en kompas zoveel mogelijk punten moet zien te vinden). Zo rende ik, tijdens dit congres, dwars door weilanden en sprong ik over slootjes op jacht naar zoveel mogelijk punten. Blij dat ik bijna alle punten had gevonden, rende ik – nog steeds in net, maar iets minder fris, pak –  bezweet en wel terug naar het startpunt, terug naar het team en de binnendienst. Daar bleek dat ik het meeste punten van allemaal had behaald. Helaas waren niet alle punten even waardevol: de binnendienst had namelijk detailinformatie gekregen (sommige punten waren waardeloos, over sommige punten kon je onderhandelen met andere teams etc.).

Voor mij was dit een wijze les die ik nooit zal vergeten: als een kip zonder kop en zonder overleg gaan rennen om het doel te behalen is niet altijd de beste manier. Moraal van het verhaal: binnen- en buitendienst moeten met elkaar communiceren om de beste resultaten te behalen, als dat niet gebeurt leidt heel veel inspanning tot weinig resultaat. Uiteraard was dat iets wat ik ook vooraf al wist, maar het was confronterend om te zien dat ik in de praktijk toch anders handelde dan hoe ik het in de boekjes geleerd had. Als ik nu weer in de startblokken klaar sta om in actie te komen, denk ik altijd eerst even na voordat ik begin te rennen.

Deze ervaring zal mij mijn hele leven bij blijven, en heeft mij wel doen beseffen dat je veel dingen niet in de schoolbanken leert, maar dat je leert door te doen. Pas vele jaren later hoorde ik het woord ‘ervaringsleren’, maar ik dacht meteen terug aan hetgeen toen gebeurd was.

Waarin verschillen ervaringsgerichte activiteiten van teambuilding of ‘gezellige activiteiten’ doen?

Veel van de activiteiten die er voor groepen worden aangeboden, worden teambuildingsactiviteiten genoemd. In werkelijkheid zijn het vaak leuke groepsactiviteiten die de groep een leuke dag hebben bezorgd, maar die niet hebben aangezet tot leren. De activiteiten die UPPTÄCKK aanbiedt zijn eveneens leuke groepsactiviteiten met als verschil dat er ook bewust wordt stilgestaan bij de dingen die er in het proces hebben afgespeeld en de rol die de deelnemers hierin gehad hebben. Alleen op deze manier kun je van elkaar leren, eigen patronen ontdekken en hier, indien je dat wenst, mee aan de slag gaan. Zo heb je én een leuke dag, én kun je werken aan jouw eigen persoonlijke ontwikkeling of groeps- of organisatieontwikkeling.

Wat kan UPPTÄCKK aan toegevoegde waarde bieden?

Een leuke maar tevens ook leerzame en waardevolle dag waarbij de deelnemers inzicht krijgen in hun eigen gedrag en de invloed die dit op de groep heeft. Dit stelt groepen in staat om tot succesvolle teams uit te groeien.